Kẽm (Zn) là một nguyên tố quan trọng trong dinh dưỡng cây trồng. Vai trò của kẽm không chỉ nằm ở việc ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp axit indol acetic, mà còn là thành phần thiết yếu của các men metallo-enzimes carbonic, anhydrase và ancohol dehydrogenase. Kẽm cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp axit nucleic và protein. Đặc biệt, kẽm còn giúp cây tăng cường khả năng sử dụng đạm và lân.
Thiếu kẽm có thể làm giảm năng suất của cây lên đến 50% mà không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, trong các trường hợp cây thiếu kẽm nặng, triệu chứng thiếu dinh dưỡng sẽ xuất hiện ở các lá trưởng thành hoàn toàn, thường là từ lá thứ hai và thứ ba từ trên xuống.
Ví dụ, trên cây bắp, nếu thiếu kẽm, lá sẽ có những sọc vàng nhạt đến các đốm màu trắng hoặc vàng với sọc đỏ tía giữa gân và mép lá, chủ yếu xuất hiện ở phần dưới của lá. Trên cây lúa, sau khi cấy 15 – 20 ngày, sẽ xuất hiện các đốm nhỏ màu vàng nhạt trên các lá già, sau đó phát triển rộng ra và chuyển thành màu xẫm, cuối cùng lá sẽ trở thành màu đỏ và khô sau khoảng 1 tháng. Đối với nhóm cây có múi như cam, chanh, và bưởi, lá sẽ có màu vàng không đều giữa các gân lá, lá non trở nên ngắn và hẹp, tạo nụ quả giảm mạnh và các cành cũng bị khô và chột ngọn.
Kẽm (Zn2+) có tác động lớn đến quá trình sinh trưởng cây trồng. Nó tham gia vào quá trình tổng hợp protein, hình thành hạt và kích thích sự phát triển của cây. Kẽm cũng ảnh hưởng đến các quá trình sinh lý sinh hóa như sự hấp thu dinh dưỡng, quá trình hô hấp, quang hợp, tổng hợp hữu cơ, vận chuyển và tạo các mô mới. Ngoài ra, kẽm còn đóng vai trò trong hình thành nhiều loại hợp chất quan trọng trong cây như đường bột, protein, axit nucleic và enzym.
Hàm lượng kẽm trong cây thay đổi từ 15 – 22 mg/kg chất khô. Nhiều loại cây trồng cần được bón kẽm, đặc biệt là lúa, ngô, cam, quýt, bưởi, chanh, đào, lê, và táo. Trong số các cây họ đậu, cây đậu ăn quả non như đậu cô ve, cô bơ, và đậu đũa cũng cần thiết phải bón kẽm.
Đối với cây trồng, ngộ độc kẽm không cho thấy triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, cây bị ngộ độc kẽm sẽ có các đốm sắc tố sẫm hoặc vệt trên lá giá, đặc biệt là trên cuống lá và xung quanh mép lá. Ngộ độc kẽm có thể gây hủy hoại rễ và khiến cây héo và vàng.
Biểu hiện của cây trồng thiếu kẽm thường là lá hẹp và nhỏ, phiến lá mất màu xanh nhưng gân lá vẫn xanh. Các đốm chết phát triển khắp trên lá, bao gồm gân lá, chóp lá và mép lá non. Lá có dạng biến dạng, mọc xít nhau, chuyển vàng trắng và xù ra. Số hoa quả giảm mạnh, năng suất và chất lượng thấp.
Để khắc phục tình trạng thiếu kẽm, ta có thể sử dụng phân bón chứa kẽm như sunfat kẽm (ZnSO4). Có thể bón gốc hoặc phun dung dịch kẽm sunfat 0,1-0,5% qua lá. Đồng thời, cần chú ý lượng kẽm trong đất. Dự trữ kẽm trong lớp đất mặt khoảng 120-170 kg/ha. Nếu trong đất có hàm lượng phospho cao, cần kiểm soát cung cấp kẽm. Mối quan hệ giữa phospho và kẽm trong đất cần được lưu ý. Ngoài ra, đất có hàm lượng hữu cơ cao, đặc biệt là đất được bón nhiều phân chuồng, cũng có nguy cơ thiếu kẽm.
Với những biện pháp khắc phục thiếu kẽm đúng cách, cây trồng của bạn sẽ phát triển khỏe mạnh và mang lại năng suất cao.
Nguồn: https://tenrenvietnam.com
Danh mục: Sức Khỏe